Kategorie praw jazdy i warunki ich uzyskania

Prawo jazdy stało się na przestrzeni lat dokumentem niemal powszechnym, dla wielu wręcz niezbędnym codziennego funkcjonowania. Dla niektórych to luksus umożliwiający korzystanie z własnego samochodu, dla innych - źródło utrzymania rodziny.

Każda osoba ubiegająca się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem, może rozpocząć szkolenie najwcześniej 3 miesiące przed osiągnięciem wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy albo pozwolenia. Jeżeli osobą tą jest uczeń szkoły, której program nauczania obejmuje szkolenie osób ubiegających się o prawo jazdy, okres ten wynosi 12 miesięcy.

Prawo jazdy może otrzymać osoba, która:

• osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek;
• uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o ile jest ono wymagane;
• odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie;
• zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla danej kategorii.

Ponadto osoba ubiegająca się o prawo jazdy musi potwierdzić przebywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste lub zawodowe albo przedstawić zaświadczenie, że studiuje od co najmniej sześciu miesięcy.

Kategoria AM prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• motorowerem, rozumianym jako pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;
• czterokołowcem lekkim, rozumianym jako czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

Wymagany wiek do uzyskania tej kategorii wynosi 14 lat. Przystąpienie do egzaminu przez osobę, która nie ukończyła 18 lat, uwarunkowane jest uzyskaniem pisemnej zgody rodziców lub opiekunów.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria A1 prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg,
• motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW,
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Wymagany wiek do uzyskania tej kategorii wynosi 16 lat. Przystąpienie do egzaminu przez osobę, która nie ukończyła 18 roku życia, uwarunkowane jest uzyskaniem pisemnej zgody rodziców lub opiekunów.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria A2 prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,2 kW/kg, przy czym nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe o mocy przekraczającej dwukrotność mocy tego motocykla,
• motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW,

Wymagany wiek do uzyskania kategorii A2 to 18 lat.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria A prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• motocyklem (motocykl - pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem – wielośladowy) oraz motocyklem z przyczepą motocyklową o masie nieprzekraczającej masy własnej motocykla i 100 kg. Wymagany wiek do uzyskania kategorii A to 24 lata 24 lata albo 20 lat, jeżeli kandydat co najmniej od 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2, ale do prowadzenia motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW konieczne jest i tak ukończenie 21 roku życia;
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria B prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej (dmc) nieprzekraczającej 3,5 tony (z wyjątkiem motocykla lub autobusu);
• pojazdem samochodowym o dmc nieprzekraczającej 3,5 tony wraz z przyczepą lekką (do 750kg DMC);
• pojazdem samochodowym o dmc nieprzekraczającej 3,5 tony wraz z przyczepą inną niż lekka pod warunkiem, że dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów nie przekracza 4250 kg a kierowca zdał dodatkowy egzamin praktyczny potwierdzony wpisem do prawa jazdy
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg dmc) (tylko na terytorium RP);
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;
• motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg pod warunkiem, że osoba posiada prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat (tylko na terytorium RP).

Należy pamiętać, że rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy, samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t lub autobus - nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego;

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria B+E prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• zespołem pojazdów składającym się z pojazdu określonego w kategorii B (dmc do 3,5 tony) oraz przyczepy, której rzeczywista masa całkowita nie przekracza rzeczywistej masy całkowitej pojazdu ciągnącego;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami) (tylko na terytorium RP);

Osoba posiadającą prawo jazdy kat. B łącznie z C+E lub B i D+E posiada uprawnienia do kierowania zespołem pojazdów wynikających z kategorii B+E.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria C prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg dmc) (tylko na terytorium RP).

Osoba ubiegająca się o prawo jazdy kat. C, musi mieć ukończone 21 lat. Dodatkowym warunkiem do uzyskania prawa jazdy kategorii C jest posiadanie prawa jazdy kategorii B.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria C+E prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5t łącznie z przyczepą
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami) (tylko na terytorium RP).

Posiadacz kategorii prawa jazdy B i C+E posiada również uprawnienia kat. B+E, podobnie jak przy posiadaniu kategorii C+E i D nabywa uprawnienia kategorii D+E. Rzeczywista masa całkowita przyczepy ciągniętej przez samochód ciężarowy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t nie może przekraczać rzeczywistej masy całkowitej tego samochodu powiększonej o 40 %. Osoba ubiegająca się o prawo jazdy kategorii C+E musi posiadać kategorię C prawa jazdy.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria C1 prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu;
• zespołem pojazdów składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii C1 i przyczepy której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 750 kg;
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg DMC) (tylko na terytorium RP).

Osoba ubiegająca się o kategorię C1 musi mieć ukończone 18 lat. Dodatkowym warunkiem do uzyskania kategorii C1 jest posiadanie kategorii B prawa jazdy.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria C1+E prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w kategorii C1 i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej masy własnej pojazdu ciągnącego;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami) (tylko na terytorium RP).

Osoba ubiegająca się o kategorię C1 musi mieć ukończone 18 lat. Dodatkowym warunkiem do uzyskania kategorii C1 jest posiadanie kategorii B prawa jazdy.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria D prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• autobusem;
• zespołem pojazdów złożonym z autobusu oraz z przyczepy lekkiej (do 750kg DMC);
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg dmc) (tylko na terytorium RP).

Osoba ubiegająca się o tę kategorię prawa jazdy musi mieć ukończone 24 lata oraz posiadać już uprawnienia kategorii B.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria D+E prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• zespołem pojazdów składającym się z autobusu i przyczepy;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami) (tylko na terytorium RP).

Posiadacz prawa jazdy kat. B i D+E posiada również uprawnienia wynikające z kategorii B+E.

Kategoria D1 prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• autobusem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nieprzekraczającej 8 m;
• zespołem pojazdów złożonym z autobusu opisanego powyżej oraz z przyczepy lekkiej (do 750kg dmc);
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;
• ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej (do 750kg dmc) (tylko na terytorium RP).

Wiek wymagany do uzyskania kategorii D1 to 21 lat.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Kategoria D1+E prawa jazdy uprawnia do kierowania:

• zespołem pojazdów składającym się z takiego autobusu przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nieprzekraczającej 8 m, i przyczepy;
• zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami) (tylko na terytorium RP).

Wiek wymagany do uzyskania kategorii D1 to 21 lat.

Zacznij kurs zawierający pełną bazę pytań na prawo jazdy

Dodatkowe informacje:

Dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną, minimalny wiek do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii:

• C i C+E wynosi 18 lat;
• D i D+E wynosi 21 lat.

Dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną przyspieszoną, minimalny wiek do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii D i D+E wynosi:

• 23 lata lub
• 21 lat, z tym że taka osoba może kierować wyłącznie pojazdami wykonującymi regularne przewozy osób na liniach komunikacyjnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym na trasie nieprzekraczającej 50 km.

Wymagany minimalny wiek do kierowania dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynosi:

• 18 lat - dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii A, C i C+E;
• 19 lat - dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii D.

Dla funkcjonariuszy kierujących pojazdami Państwowej Straży Pożarnej, Policji oraz Straży Granicznej minimalny wiek do kierowania wynosi:

• 18 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A;
• 19 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii C;
• 21 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii D.

Prawo jazdy kategorii T uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami). Osoba ubiegająca się o uprawnienia kategorii T musi mieć ukończone 16 lat. W przypadku przystępowania do egzaminu osoby, która nie ukończyła 18 roku życia, konieczna jest pisemna zgoda rodziców.

Prawo jazdy, z wyjątkiem prawa jazdy kategorii T, uprawnia do kierowania określonym w nim pojazdem w ruchu międzynarodowym, chyba że władze danego państwa wymagają, aby kierowca posiadał międzynarodowe prawo jazdy.

Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane za opłatą przez starostę, na podstawie krajowego prawa jazdy na okres 3 lat. Okres jego ważności nie może jednak przekraczać terminu ważności krajowego prawa jazdy.